Op 10 Juli 2018 maakte de expertjury van de SteenGoed Challenge bekend dat naast de Eendracht in Hoorn en het Juvenaat in Zevenaar, het MOB terrein in Teuge is gekozen als spotlight-locatie binnen het herbestemmingsproject van de provincie Gelderland.
Het voormalige Mobilisatie Complex in Teuge is een bijzonder terrein met verschillende gebouwen en veel buitenruimte, net buiten de bebouwde kom van Teuge in de gemeente Voorst. Vanwege de cultuurhistorische waarde is het complex recentelijk aangewezen als gemeentelijk monument. Het complex kent een rijke geschiedenis met verschillende gebruikers en functies. Vanwege de bijzondere geschiedenis en de prachtige ligging in het groen verdient het complex een mooie en duurzame functie die recht doet aan de kwaliteiten.
Op het terrein (3,5 Ha) bevindt zich onder andere het bedrijf Earth Awareness, indiener van een van de winnende ideeën. Samen met de andere winnaars waaronder het kunstenaars collectief SLAK willen ze het nu gekraakte terrein omtoveren in een duurzaamheids- en kunstcentrum. Ze staan daarbij als burgerinitiatief voor de enorme taak zich niet alleen bezig te houden met de restauratie van de gebouwen, maar ook het vinden van de passende duurzame oplossingen voor dit Off Grid terrein.
Oplossingen moeten gevonden worden voor de volgende aandachtsgebieden:
Verwarming: De ‘boerderijen’ op het terrein zijn bunkers uit de Tweede Wereldoorlog. De muren van de bunkers zijn 60 cm dik beton. De betonnen doos is voorzien van een houten kap met dakpannen. De gebouwen zijn omringt door hoge bomen die veel zonlicht tegen houden. Vraag: hoe verwarmen we op de meest duurzame manier deze twaalf gebouwen?
Drinkwater: Het terrein is Off Grid. Naar verwachting komen er op het terrein 25 mensen te wonen. Daarnaast zullen veel mensen gebruik maken van de bedrijfsruimtes die geboden gaan worden. Tevens zijn er plannen voor het inrichten van een congreszaal en een restaurant.
Vraag: wat is de beste manier om de gebruikers van drinkwater te voorzien, ook tijdens lange droge zomers?
Afvalwater: Ook op de riolering is het terrein niet aangesloten. Op dit moment maken veel bewoners gebruik van compost toiletten. Deze situatie is niet toekomstvast, gezien de openstelling voor het publiek. Gedacht wordt aan twee gescheiden circuits voor het gehele terrein. Grijs water kan worden gezuiverd door een helofytenfilter of living machine. Zwart water zou kunnen worden behandeld in een bio-digester. Vraag: zijn dit de beste oplossingen? Welke dimensies moeten deze systemen hebben?
Voedselbereiding: Voedselbereiding vraagt een enorme piek aan energie. Indien deze piek vanuit het elektrische systeem moet worden opgevangen zonder backup capaciteit vanuit het stroomnet dient het gehele lokale systeem gedimensioneerd te worden op deze piekcapaciteit. Vraag: Welke andere mogelijkheden zijn er om ‘Off Grid’ de benodigde energie te leveren?
Elektriciteit: Het terrein rond de gebouwen is voorzien van veel hoge bomen welke het zonlicht op de daken weg neemt. De buitenrand van het terrein heeft echter vrij uitzicht op het zuiden. Vraag: Is het mogelijk een smart grid aan te leggen op het terrein zodat alle gebouwen voldoende elektrische energie krijgen?
Infrastructuur: De weg over het terrein is ernstig beschadigd door boomwortels en overwoekerd. Daar het een voormalig militair terrein betreft is het niet ondenkbaar dat onder de grond nog onontplofte munitie ligt. Vraag: is het mogelijk een klimaat adaptieve weg over het terrein aan te leggen die regenwater doorlaat naar de ondergrond?
Isolatie: De binnenzijde van de bunkers moet geschikt gemaakt worden voor bewoning of bedrijfsmatig gebruik. Een mogelijkheid hiertoe is het plaatsen van geïsoleerde voorzetwanden. De betonnen muren laten echter geen enkele waterdamp door en blijven vanwege de grote massa lange tijd ijskoud. Vraag: hoe kan er voor gezorgd worden dat condenserend waterdamp niet gaat zorgen voor vochtproblemen tussen de voorzetwanden en de betonnen bunker muur?
Opdrachtgever: Earth Awareness